توضیحات

متاسفانه بسیاری از نوزادان این شانس را ندارند که با قلبی سالم به دنیا بیایند. نقص مادرزادی قلب به دسته‌ای از بیماری‌های گفته می‌شود که در دوران جنینی ایجاد می‌شوند. این نقص‌ها به دلیل عدم رشد و تکامل صحیح قلب در دوران جنینی هستند و باعث ایجاد مشکلات مختلفی بعد از تولد نوزاد می‌شوند.

نقص مادرزادی قلب چیست؟

هنگامی که قلب یا رگ‌های خونی نزدیک قلب به طور طبیعی قبل از تولد رشد نمی‌کنند، وضعیتی به نام نقص مادرزادی قلب (CHD) رخ می‌دهد. بیشتر نقایص قلبی یا باعث جریان خون غیرطبیعی در قلب می‌شوند یا جریان خون را در قلب یا عروق مسدود می‌کنند و می‌توانند عملکرد قلب را مختل کنند. برخی از این نقص‌های مادرزادی قلبی در کودکان ساده هستند و نیازی به درمان خاصی ندارند. در حالی که برخی از آنها پیچیده‌تر هستند و نیاز به درمان فوری دارند. گاهی ممکن است کودک در یک دوره چند ساله نیاز به چندین عمل قلب برای اصلاح نقص قلبی مادرزادی داشته باشند.

نقایص مادرزادی قلب در نزدیک به ۱ درصد از نوزادان رخ می‌دهد و اکثر جوانان مبتلا به نقایص مادرزادی قلب تا بزرگسالی زندگی می‌کنند.

در بیشتر موارد، علت بروز بیماری قلبی مادرزادی ناشناخته است. گاهی اوقات یک عفونت ویروسی در مادر باعث این بیماری می‌شود. برخی از نقایص مادرزادی قلب نتیجه مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری هستند. همچنین این بیماری می‌تواند ژنتیکی (ارثی) باشد. 

شایع ترین بیماری های مادرزادی قلبی در نوزادان و بزرگسالان

انواع مختلفی از بیماری های قلبی وجود دارد که بسیاری از آنها ارثی وجود دارد. بیشتر آنها بر روی دیواره‌ها، دریچه‌ها یا رگ‌های خونی قلب شما تأثیر می‌گذارند. همانطور که گفتیم برخی از آنها جدی هستند و ممکن است به چندین عمل جراحی و درمان نیاز داشته باشند. در ادامه تمامی انواع این بیماری را بررسی خواهیم کرد.

۱. سوراخ در قلب (نقص سپتال)

این بدان معناست که شما با سوراخی در دیوار یا سپتوم قلب متولد شده‌اید. سپتوم دیواره‌ای است که سمت چپ و راست قلب شما را از هم جدا می‌کند. این سوراخ اجازه می‌دهد تا خون در طرف قلب با یکدیگر مخلوط شوند.

۲. نقص سپتوم دهلیزی (ASD)

ASD سوراخی در دیواره بین حفره‌های فوقانی یا دهلیز راست و چپ قلب شما است. یک سوراخ در این نقطه اجازه می‌دهد تا خون دهلیز چپ با خون دهلیز راست مخلوط شود.

برخی از نقایص سپتوم دهلیزی خودبه‌خود بسته می‌شوند. با این حال، برخی دیگر نیاز به ترمیم یا عمل جراحی بزرگ خواهند داشت.

۳. نقص دیواره بین بطنی (VSD)

VSD سوراخی در بخشی از سپتوم شماست که حفره‌های پایینی قلب یا بطن‌ها را از هم جدا می‌کند. اگر VSD دارید، خون به جای پمپاژ به بدن به ریه‌های شما باز می‌گردد.

نقص دیواره بین بطنی کوچک ممکن است خود‌به‌خود بسته شود. اما اگر اندازه آن بزرگ‌تر باشد، ممکن است برای ترمیم آن نیاز به جراحی داشته باشید.

۴. نقص کامل کانال دهلیزی بطنی (CAVC)

این بیماری جدی‌ترین نقص سپتوم است. CAVC وضعیتی است که در آن هر چهار حفره قلب تحت تاثیر قرار می‌گیرند. نقص کامل کانال دهلیزی بطنی از رفتن خون غنی از اکسیژن به مکان‌های مناسب در بدن شما جلوگیری می‌کند. دکتر قلب می‌تواند این بیماری را با پچ ترمیم کند. اما برخی افراد برای درمان آن به بیش از یک عمل جراحی نیاز دارند.

۵. نقص دریچه قلب 

 قلب جریان خون را از طریق بطن‌ها و شریان‌های قلب شما کنترل می‌کند. برخی از نقایص جزئی قلب می‌توانند دریچه‌های قلب را درگیر کند.  (بیماری نقص مادرزادی) عبارت‌اند از:

• تنگی مجرا: زمانی که دریچه‌های شما باریک یا سفت می‌شوند و باز نمی‌شوند یا اجازه نمی‌دهند خون به راحتی عبور کند.
• نارسایی: در این نقص، دریچه‌های قلب شما محکم بسته نمی‌شوند، که باعث می‌شود خون از دریچه‌ها به عقب نشت کند.
• آترزیا: این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که دریچه شما درست شکل نگرفته باشد یا منفذی برای عبور خون شما نداشته باشد. آترزیا باعث مشکلات قلبی پیچیده‌تر می‌شود.
• ناهنجاری ابشتین: این بیماری یک نقص در دریچه تریکوسپید است که ممکن است از بسته شدن محکم آن جلوگیری کند. نوزادانی که مبتلا به ابشتاین هستند اغلب دارای نقص تیغه بین دهلیزی (ASD) هم هستند.
• تنگی دریچه ریوی: این نقص مادرزادی قلب شایع‌ترین نقص دریچه در نوزادان است. نوزادان مبتلا به موارد شدید اغلب دارای بطن راست هستند. این بیماری معمولا با تکنیک کاتتر درمان می‌شود (در ادامه این روش را بررسی خواهیم کرد).

۶. تترالوژی فالوت

یکی از مشکلات مادرزادی قلبی تترالوژی فالوت است که ترکیبی از چهار نقص است، از جمله:

• نقص دیواره بین بطنی بزرگ (VSD)
• دیواره ضخیم در اطراف بطن راست
• قرارگیری آئورت بالای سوراخ دیواره بطن
• دریچه ریوی سفت که مانع از جریان آسان خون از قلب به ریه‌ها می‌شود.

نوزادی که با تترالوژی فالوت متولد می‌شود، ممکن است بلافاصله پس از تولد برای رفع مشکلات نیاز به جراحی قلب باز داشته باشد.

۷. مجرای شریانی باز شده (PDA)

به زبان ساده، این بیماری به معنای سوراخی در آئورت است که بسته نمی‌شود. در دوران بارداری، این سوراخ به خون کودک شما اجازه می‌دهد تا ریه‌های او را دور بزند و از بند ناف شما اکسیژن دریافت کند. پس از تولد، آنها شروع به دریافت اکسیژن از ریه‌های خود می‌کنند و سوراخ باید بسته شود. اگر سوراخ پس از تولد بسته نشود، به عنوان نقص مجرای شریانی شناخته می‌شود.

۸. تنه شریانی

این نقص مادرزادی قلب زمانی ایجاد می‌شود که کودک شما به جای دو شریان اصلی که خون را به بقیه بدنش می‌رسانند، با یک شریان اصلی متولد می‌شود. نوزاد دارای این نقص مادرزادی قلب برای ترمیم نقص به جراحی نیاز خواهند داشت و ممکن است در مراحل بعدی زندگی نیاز به اقدامات بیشتری داشته باشند.

۹. جابجایی شریان های بزرگ

این بدان معنی است که حفره‌های راست و چپ قلب کودک شما معکوس است. در ابتدا خون این نوزادان هنوز به طور طبیعی جریان دارد، اما با گذشت زمان بطن راست آنها به خوبی کار نمی‌کند، زیرا باید با شدت بیشتری پمپاژ کند.

۱۰. نقص بطن منفرد

نوزادان گاهی اوقات با یک محفظه کوچک پایینی قلب یا با کمبود یک دریچه به دنیا می‌آیند. انواع مختلف نقایص تک بطنی عبارت‌اند از:

• سندرم قلب چپ هیپوپلاستیک: کودک دارای آئورت توسعه نیافته و یا بطن توسعه نیافته است.
• آترزی ریوی (سپتوم بطنی دست نخورده): کودک فاقد دریچه ریوی است که جریان خون را از قلب به ریه‌ها کنترل می‌کند.
• آترزی سه لتی: کودک دریچه سه لتی ندارد، این دریچه بین بطن و دهلیز راست است